استرس، فی نفسه خطرناک نیست، هر کس در زندگی اهداف، فعالیت ها و فراز و نشیب هایی دارد، اما وقتی اینها از حد بگذرند، خطرآفرین می شوند. شما می توانید استرس غیرقابل کنترل را تشخیص دهید و از راه‌های رفع آن مطلع شوید.
شناخت استرس:
استرس، نقطه شروع ابتلا به افسردگی است که می‌تواند بر سلامت جسم و روح شما تأثیر بگذارد. از این رو شناخت عوامل استرس زا و آنچه را که برای کاهش این عوامل می توانید انجام دهید، دارای اهمیت است.
اگر احساس می کنید که کارهایتان زیاد است و دارید کلافه می شوید، دست از کار بکشید و چند نفس آرام بکشید تا آرامش خود را بازیابید. به مدت یک روز از کارهای روزانه و امور خانه و خانوادگی و هرچه که بر شما فشار وارد می کند، دست بکشید. این روز را فقط به انجام کارهایی اختصاص دهید که موجب آرامش شما می شود و احساس خوبی را برایتان فراهم می آورد.
هرگونه واقعه ای نظیر مرگ عزیزی، طلاق یا جدایی، بیرون رفتن فرزند از خانه درست مانند داشتن بیماری های طولانی‌مدت یا نقص عضو موجب استرس می شود. اما وقایعی هم نظیر ازدواج، خانه عوض کردن، پیداکردن شغل جدید و رفتن به تعطیلات تقریباً استرس زیادی ایجاد می کنند. نگرانی درباره سررسیدها، موفق نبودن در رقابت در انجام یک کار خاص نیز ممکن است موجب بروز علائم استرس، مثل کم طاقتی، تنش، احساس خستگی و اشکال در خوابیدن شوند.
برخی از نشانه های استرس عبارتند از:
۱- بی حوصلگی شدید
۲- حساسیت شدید نسبت به انتقاد
۳- بروز اختلال در خواب
۴- علایم تنش نظیر جویدن ناخن
۵- افزایش مصرف سیگار و الکل
۶- سوء هاضمه
۷- نداشتن تمرکز
اقدام در کاستن استرس های زیان‌بار قبل از آن که بر سلامت شما تأثیر بگذارند، بسیار مهم است. استرس پیامی است که به شما می گوید که باید مواظب خود باشید و تا حد ممکن عوامل استرس زا را از زندگی خود دور کنید.
رفع استرس
معنی و مفهوم پوشیده استرس، همان پیامی است که به شما می گوید که باید مواظب خود باشید و تا حد ممکن عوامل استرس زا را از زندگی خود دور کنید. برخی از راه های غلبه بر استرس به قرار زیر است:
۱- در یک زمان فقط یک کار را انجام دهید تا فشارهای وارد بر خود را کاهش دهید.
۲- پیشنهادهای دیگران در کمک به خود را بپذیرید.
۳- توانایی‌های خود را بشناسید و بیش از حد از خود انتظار نداشته باشید.
۴- با یک نفر صحبت کنید. کارهایی را انجام دهید که برایتان لذت بخش و شادی آفرینند.
۵- نیروی خشم خود را خالی کنید، مثلاً با فریاد زدن، جیغ کشیدن یا مشت زدن بر بالش.
۶- از موقعیت‌های پر استرس دوری کنید.
۷- سعی کنید اوقات خود را با کسانی بگذرانید که مصاحبت با آنها برایتان لذت بخش باشد و نه با کسانی که انتقاد کننده و خرده گیرند.
۸- آرام نفس بکشید، به طوری که قسمت پائینی شـُش‌های خود را به تحرک وادارید.
۹- تکنیک های آرامش بخش را به کار برید.
۱۰- یک واکنش نسبت به استرس، خشمگین شدن است. درباره نحوه غلبه بر خشم خود بیشتر بیاموزید.
استرس در محیط کار
استرسی که در محیط کار به شما دست می‌دهد، دومین و بزرگترین مشکل شغلی است که سلامت شما را تهدید می‌کند. در یک تحقیق انجام شده، نیم میلیون از افراد شاغل در انگلستان اظهار داشتند که دچار مسایلی از قبیل اضطراب و افسردگی هستند. از آنجا که هنوز هم بر چنین مسایلی برچسب مشکلات روحی-روانی می‌زنند، اغلب افراد شاغل از درخواست کمک از دیگران روی گردانند، زیرا غالباً آنها را افرادی ناتوان تلقی می کنند. در محیط کاری، موقعیت‌های زیادی هستند که موجب استرس فرد می‌شوند، نظیر:
۱- خویشاوند بودن با برخی از همکاران
۲- حمایت نکردن مسئولین از کارکنان خود
۳- نبود مشاوره و ارتباطات
۴- دخالت‌های زیادی در مسایل شخصی، اجتماعی و زندگی خانوادگی
۵- حجم زیاد کارها یا بیش از اندازه کم بودن کار
۶- فشار بیش از حد ناشی از غیرواقعی بودن مهلت انجام کارها
۷- انجام کارهایی که بسیار مشکل‌اند و یا لزوم چندانی به انجام آنها نیست
۸- نداشتن مهارت کافی در نحوه انجام کار
۹- شرایط نامطلوب کاری
۱۰- داشتن شغلی که متناسب با شما نباشد
۱۱- نداشتن امنیت شغلی و ترس از بیکار‌شدن
وقتی مردم در محیط کاری خود در فشار غیرقابل تحمل قرار گیرند، تمایل به سخت کار کردن در آنها ایجاد می شود تا بدین وسیله فاصله آنچه را که به دست می آورند با آنچه که تصور می کنند باید به دست بیاورند، کم کنند. آنان از استفاده اوقات استراحت کاری خود صرف‌نظر می‌کنند و در نتیجه از نیازهای شخصی خود غافل می‌شوند.
روش‌های زیر می‌تواند در حل این مشکلات به شما کمک کند:
۱- با کسی که امین شماست، چه در محیط کار و چه در بیرون از آن، درباره آنچه که موجب استرس شما می شود صحبت کنید.
۲- نتایج مشاوره یا حمایت‌هایی را که از شما می شود، به کار بندید.
۳- ساعات مقرر کاری را به کار پردازید و از اوقات استراحت و روزهای تعطیل که حق شما است، استفاده کنید.
۴- اگر مشغله کاری شما زیاد است، یک روز یا تعطیلات پایان هفته را به استراحت بپردازید.
۵- برای پرهیز از گرفتاری‌های ساعات پر‌رفت‌و‌آمد یا برای این که اوقات بیشتری را با خانواده و فرزندان خود باشید، از ساعات مناسب برای این کارها استفاده کنید.
۶- با ورزش و رژیم غذایی مناسب، از خود مراقبت کنید.
۷- تکنیک های آرامش‌بخش را به کار بندید.
۸- مصرف سیگار و سایر داروهای مخدر را ترک کنید.
رفع استرس در محیط کار
۱- محیط کار خود را راحت و متناسب با نیازهایتان درست کنید.
۲- اعتماد به نفس خود را تقویت کنید. این کار به شما کمک خواهد کرد تا خود را از تقاضاهای غیرمعقولانه‌ای که از شما می شود، حفظ کنید.
۳- درباره مشکلات کاری خود با سرپرست بخش یا رئیس خود صحبت کنید. اگر مشکلات شما حل نشد، با قسمت کارگزینی، نماینده صنفی خود یا دیگر مسئولینی که به نوعی با مسایل کارکنان مربوطند، صحبت کنید.
۴ – با همکاران خود محترمانه رفتار کنید، همان گونه که انتظار دارید دیگران با شما رفتار کنند.
۵ – از سیاست‌های اداره خود درباره نحوه برخورد با ایجاد مزاحمت، زورگویی و یا تبعیض، آگاهی داشته باشید. در این صورت خواهید دانست که چگونه با رفتارهای غیرمعقولانه برخورد کنید و یا چه حمایتی از شما خواهد شد.
ترجمه: ملک دخت قاسمی نیک منش