چک کارت گامی نوین در تجارت الکترونیک

چکیده:

مقدمه:

بانکداری الکترونیک یکی از افتخارات قرن حاضر است با وجود آن که دیری از ایجاد آن نمی گذرد ولی به دلیل ویژگی های خاصی که دارد چنان می نماید که تا چند سال آتی تمامی کارهای بانکی الکترونیکی شود. همانطور که می دانیم سیستمهای خود پردازی که امروزه در سطح کشور مشغول به کار می باشند حجم بسیار زیادی از کارهای بانکی شعب را کاهش داده اند وباعث افزایش دقت وسرعت وهمچنین افزایش رضایت مشتریان بانکها شده وحتی توانسته فرهنگ سازی بسیار خوبی در سطح جامعه داشته باشد ونیز باعث کاهش تبادلات نقدی و کاهش فرسودگی پول گرددو حتی می توان گفت به دلیل برخط بودن این خدمات کاهش چشمگیری در مسافرت های اجباری ورفت وآمد های بی مورد شده است با توجه به این مساله و در راستا ارتقاء این خدمات کمبودی که احساس می شود محدود بودن این خدمات است و جادارد توجه ویژه ای به ارتقاءحیطه این نوع خدمات داشته باشیم چیزی که پیشنهاد می شود ارائه خدمات الکترونیکی در زمینه چک می باشداین نوع خدمات به تازگی در خارج کشور نیز مشاهده می شود که نمونه آن SHAZAM chek card ، VISA chek card می باشد که این نوع خدمات علاوه بر خدمات متنوع دیگر در زمینه حسابهای جاری مانند Ultimate Cheking ، Budjet cheking ، Prime cheking ، Clasic Cheking و Personal mony manager می باشد به هر تقدیر واضح وآشکار است که در بین تمام انواع فوق از حساب جاری موجود حساب جاری Cheking Card از همه مورد قبول تر و استثنایی تر می باشد بنا بر این پیشنهاد این جانب ایجاد این گونه حسابها در ایران می باشد حال چالشهای بسیار مهمی که در ایجاد این حسابها پیش رو می باشد که عبارتند از تاثیر آن بر اقتصاد کشور، درآمد های بانکهای کشورو نیز نحوه پیاده سازِی که در اینجا می خواهیم این مسائل رابه تفکیک مورد بررسی قرار دهیم.

تاثیر ایجاد این گونه حسابها بر اقتصاد کشور همانطور که در بالا اشاره شد واضح و مبرهن است چرا که کاهش اتلاف وقت مردم در صفهای طولانی بانکها وتقسیم کارهای بانکی به تمام ۲۴ ساعت شبانه روز می تواند به مقدار بسیار زیادی بر افزایش تولید ملی وافزایش وقت مفید ملی وصرفه جویی در مصرف منابعی چون بنزین و افزایش سرعت تبادلات پولی ونیز کاهش استهلاک پولی ونیز کاهش مصرف کاغذهای مورد استفاده جهت چکهای بانکی ودر نتیجه صرفه جویی ارزی و کاهش زباله های ناشی از این چکها می گردد.

چالش دیگری که می تواند مورد توجه قرار گیرد این است که آیا با انجام چنین پروژه ای دیگر تفاوتی بین بانکهای کشور وجود خواهد داشت ؟ و آیا بازاریابی وجذب و نگهداری مشتری دیگر معنایی خواهد داشت ؟

پاسخ به این مساله را می توان با یک سوال جواب داد وآن این که آیا دستگاه های ATM موجود باعث کاهش مشتریان یک بانک خاص شده اند ؟ که می دانیم که اینگونه نیست بلکه بانکی که خدمات ATM را بدون وقفه و بدون اشکال و ایجاد درگیری و به صورت برخط (Online)برای مشتری انجام می دهد ودارای کیفیت بهتری می باشد درزمینه جذب مشتری واعتبارات موفق تر بوده پس بنا بر این فعال بودن در این زمینه بلعکس باعث افزایش مشتری نیز می شود و همچنین به دلیل ویژگی های آن می تواند باعث کسب درآمد از طریق کارمزد های دریافتی شود .

چالش ومساله مهم دیگر در این زمینه نحوه پیاده سازی آن است که مسائلی چون صحت انجام ، زمان انجام، امنیت تبادلات ونیز امنیت اخذ چک و ایجاد اطمینان خاطر در دریافت کننده چک می باشد

که جهت این موارد راهکار های زیر پیشنهاد می گردد:

کارتهای پیشنهادی دارای ۲ محل برای ثبت مبلغ واحراز هویت می باشد یکی به صورت الکترونیکی داخل کارت ویکی به صورت دستی بر روی کارت یعنی همزمان با ارایه چکها ،که تعداد آنها می تواند همانند تعداد چکهای عادی باشد، یک دستگاه ثبت مبلغ که شبیه دستگاه POS باشد به مشتری ارائه داد تا مشتری بتواند بوسیله رمز الکترونیکی خود چکهای خود را ثبت نماید ونیز توسط رمزی که نماینده امضای او می باشد وعلاوه بر آن توسط اثر انگشت وی که بادستگاه گرفته خواهد شد احراز هویت او برای بانک مورد نظر اثبات می گردد.

ضمنا جهت ایجاد اطمینان در دریافت کننده چک کارت می توان صفحه LCD جداگانه ای رو به سمت مشتری جهت رویت مبلغ قرار داد و یا پس از صدور چک توسط پرینتی که ارائه می شود صحت مبلغ وصحت دارنده حساب به مشتری اثبات گردد این موضوع علاوه بر موارد ذکر شده برای مزیتهای این نوع خدمات می تواند از صدور چکهایی که چند امضا و یا چند رمزی و مشترک می باشند بدون امضای یکی از طرفین وهمچنین صدور چک فردی توسط دیگری جلو گیری نماید که این مساله خود منشاء بسیاری از کلاه برداری ها و سوء استفاده ها ویا اشتباهات می باشد وتوسط این راهکار می توان از آنها جلو گیری نمود علاوه بر این موارد صادر کننده چک باید همانند چکهای معمولی مبلغ و تاریخ چک را بر روی چک نوشته وآنرا امضا نماید که این کار جهت استفاده از بانکداری سنتی برای کسانی که مایل نیستند از این نوع خدمات استفاده کنند می باشد و لازم به ذکر است که قسمت دست نویس این نوع چکها را می توان طوری طراحی نمود که قابل تعویض نیز باشند و تطابق آن با کارت از طریق شماره سریال انجام می گیرد.

پس بنابر این بحث صدور آن طبق راهکار بالا به سادگی انجام پذیر است ولی بحث دیگر احراز هویت گیرنده چک می باشد که آن نیز به سادگی می تواند توسط گرفتن اثر انگشت فرد توسط دستگاه حل شود ولی این مورد در صورتی می تواند اتفاق بیافتد که اثر انگشت مشتری در بانک ثبت شده باشد و به او شماره رمز امضاء اختصاص یافته باشد که این کار می تواند در هنگام افتتاح حساب انجام گیرد در صورتی که مشتری دارای اثر انگشت ثبت شده در بانک نباشد توسط سیستم به او اطلاع داده خواهد شد که به شعبه بانک صادر کننده چک مراجعه نماید و چک را در آنجا دریافت نماید.

می توان سیستمی جهت تشخیص امضای فرد توسط تکنولوژی های پردازش تصاویر نیر ایجاد نمود که حتی علاوه بر موارد فوق امضای مشتری را با امضای چک تطابق دهد و در صورتی که تقریبا مشابه اند واثر انگشت نیز تطابق دارد اقدام به پرداخت مبلغ نماید.

مزیت دیگر این سیستم می تواند جلوگیری از سوء استفاده احتمالی در صورت سرقت آن است وهمجنین به دلیل مطرح بودن اثر انگشت در آن احراز هویت به صورتی بسیار پیشرفته تر ودقیق تر از حال انجام می شود بحث بعدی تعویض قسمت دستنویس چک توسط کارمندان بانک با کاغذ چک جدید وتحویل مجدد آن به صاحب حساب با مراجعه او به بانک می باشد.لازم به ذکر است که قسمت دستنویس جهت کنترلهای بعدی توسط سیستم عکس بردای شده و همراه با اطلاعات کارت در پایگاه داده مربوطه جهت کنترلهای نهایی توسط کارمندان بانک ثبت می گردد.

در بحث پیاده سازی این مساله مطرح می شود که آیا انجام چنین کاری از لحاظ فنی در داخل کشور انجام پذیر است ؟ پاسخ به این سوال این است که اگر سری به دانشگاههای کشورمان بزنیم و پایان

نامه های دانشجویان کشور را بررسی نماییم به سادگی در می یابیم که انجام چنین پروژه ای کاری

انجام پذیر است که اینجانب خود یکی از داوطلبین کار بر روی این پروژه می باشم که حتی می توانم تیم بسیار خوبی نیز دز این زمینه تشکیل داده و انجام آنرا تضمین نمایم .

جهت جزییات آن نیز می توان اشاره نمود که سخت ترین بحث وچالش برانگیز ترین بحث آن ارائه یک سیستم توزیع شده می باشد که بحمداله فعالان در زمینه تولید kernel چنین سیستم عاملی را می شناسیم و می توانیم در این زمینه نیز خود کفا باشیم بحث دیگر در این زمینه می تواند بخشهای سخت افزاری مورد نیاز می باشد که لازم به ذکر است که نیازی به تولید بخش اعظم آن احساس نمی شود و می توان با ترکیبی از سخت افزارهای موجود به صورت جداگانه احتیاجات سخت افزاری پروژه را نیز مرتفع ساخت.

در نهایت می توان گفت که پیاده سازی چنین سیست

می نه تنها یک راه مفید جهت سامان دهی به وضعیت بانکداری کنونی در کشور می باشد بلکه به جهت صرفه های اقتصادی آن یک الزام می باشد و میتواند حتی فروش این تکنولوژی منبع درآمدی برای کشورنیز محسوب شود.