گواه اثبات ذخایر (Proof of Reserves) چیست و چرا اهمیت زیادی دارد؟

گواه اثبات ذخایر:یا همان Proof of Reserves تبدیل به یکی از موضوعات مهم بازار شده و سرمایه‌گذاران اغلب از صرافی‌ها آنلاین برای سرمایه گذاری استفاده می‌کنند
خرید و فروش ارز دیجیتال در این روزها با چالش‌های بسیار زیادی روبرو بوده است، تا جایی‌ که برخی از پروژه‌های رمز ارزی به ورشکستگی دچار شدند. با این اوصاف، سرمایه‌گذاران برای انتخاب پلتفرم‌های معالماتی معتبر مو را از ماست بیرون می‌کشند. گواه اثبات ذخایر به نوعی کار کاربران را آسان‌تر کرده است. معامله‌گران با مشاهده دارایی‌های یک صرافی می‌توانند از سرمایه‌گذاری در آن مطمئن شوند و به محض بروز تغییرات عجیب در گواه اثبات ذخایر، دارایی خود را از آن خارج کنند. امروز در کافه ارز قصد داریم، مفهوم Proof of Reserves را مورد بررسی قرار داده و اهمیت آن در بازار کریپتوکارنسی آن را نیز با یکدیگر مرور خواهیم کرد، پس تا انتهای این صفحه با ما همراه باشید.

اثبات ذخایر (Proof of Reserves) چیست؟

پس از افتضاح مالی صرافی ftx و ‌مشخص‌ شدن این موضوع که سم بنکمن فراید از سرمایه شخصی کاربران به صندوق سرمایه‌گذاری آلامدا وام داده بود، اعتبار صرافی‌های متمرکز را خدشه دار کرد و باعث شد تا اعتماد مردم به این سازمان‌ها و به طور کلی به بازار کریپتوکارنسی از بین برود. پس از بروز این اتفاق، سرمایه‌گذاران به این فکر افتادند که از کجا می‌شود فهمید دارایی‌هایشان به نسبت 1 به 1 در صرافی نگهداری می‌شود. اثبات ذخایر روشی است که برخی از صرافی‌های کریپتو و صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای اثبات دارایی‌هایی که ادعا می‌کنند در اختیار دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حقیقت، گواه اثبات ذخایر شفافیت مالی پلتفرم معاملاتی را بهبود بخشیده و اعتماد کاربران به آن را افزایش می‌دهد.

ذخایر یا Reserves به دارایی‌های گفته می‌شود که توسط یک سازمان نگهداری می‌شود. این دارایی‌ها می‌توانند در قالب سپرده‌گذاری، نگهداری و انجام معاملات در صرافی ذخیره شوند. کاربران از طریق بررسی گواه اثبات ذخایر مطمئن خواهند شد که داراییشان در کیف پول‌های صرافی نگهداری می‌شود. اگر بخواهیم کمی تخصصی‌تر درباره Proof of Reserevs صحبت کنیم باید بگوییم که PoR به معنی حسابرسی مستقل است که برای تایید این موضوع که صرافی نقدینگی کافی برای پرداخت بدهی مشتریان دارد، مورد استفاده کارشناسان قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر، می‌توان گفت که سازمان‌های مالی به خصوص صرافی‌های متمرکز با استفاده از PoR به مشتریان خود اثبات می‌کنند که پشتوانه مالی کافی برای بازگرداندن سرمایه آنها در اختیار دارند.

مفهوم اثبات ذخایر در بازارهای مالی سنتی به شکل دیگری است و اغلب به معنی دارایی مالی است که برای بحران‌های مالی که ممکن است در آینده اتفاق افتد توسط مدیران کنار گذاشته می‌شوند. در بازار ارزهای دیجیتال این اصظلاح به معنی یک حسابرسی مستقل است که توسط یک شخص ثالث انجام می‌شود تا تایید کند صرافی مورد نظر پشتوانه مالی کافی برای بازگرداندن وجوه مشتریان را در اختیار دارد. در این روش، حسابرس (Auditor) تایید می‌کند که دارایی‌های رمزنگاری شده که در اختیار صرافی است، به طور 100 درصد با وجوه مشتریان مطابقت دارد. به عبارت دیگر، هر زمان که مشتریان تصمیم بگیرند دارایی‌های خود را از حسابشان برداشت کنند، صرافی باید توانایی پرداخت این وجوه را داشته باشد.

با توجه به اتفاقات اخیر و سقوط صرافی FTX به دلیل ورشکستگی فصل یازدهم، صرافی‌های متمرکز برای جلب اعتماد مشتریان سعی می‌کنند به آنها اثبات کنند که موجودیشان در اسناد گواه اثبات ذخایر قرار گرفته است.

اهمیت گواه اثبات ذخایر در صرافی های متمرکز

با ورشکستگی صرافی ftx و نابود شدن دارایی مشتریان در این پلتفرم، اعتماد مردم به صرافی‌های متمرکز از بین رفت. این موضوع به قدری جدی بود که بسیاری از کاربران برداشت از حساب‌های خود در صرافی‌های متمرکز را شروع کردند. پس از سقوط ftx رقمی معادل 1 میلیارد دلار به صورت روزانه از صرافی بایننس خارج می‌شد و این مبلغ پس از 7 روز به 3 میلیارد دلار رسید. در واقع، ترس کاربران از این که صرافی‌های دیگر نیز به سرنوشت ftx دچار شوند باعث شد که آنها دارایی خود را از صرافی خارج کنند. بیشتر این دارایی برداشت شده در قالب بیت کوین بود. برای مثال، وبسایت تحلیلی سنتیمنت در گزارشی نشان داد که در مدت زمان بسیار کوتاهی حدود 300 هزار بیتکوین از صرافی‌های متمرکز برداشت شد.

حالا سوال این است که گواه اثبات ذخایر چگونه می‌تواند این اعتماد از دست رفته را بازگرداند؟ آیا معامله‌گران صرافی‌های غیرمتمرکز را به پلتفرم‌های متمرکز نظیر بایننس و کوین بیس ترجیح‌ می‌دهند یا مجددا به آنها روی خواهند آورد؟ برای پاسخ به این سوال باید ابتدا سقوط صرافی ftx و اتفاقات پیرامون آن که باعث شد اثبات ذخایر تا این حد با اهمیت شود را مورد بررسی قرار دهیم. همه چیز در 2 نوامبر شروع شد. گزارشی از خبرگزاری کوین دسک منتشر شد که بیان می‌کرد بیشتر دارایی شرکت آلامدا ریسرچ (خواهر ftx) به صورت توکن ftt نگهداری می‌شود.

رمز ارز ftt توکن بومی صرافی FTX محسوب می‌شد و کاربران با استفاده از آن‌ می‌توانستند از صرافی وام بگیرند و با شرکت در تصمیم‌گیری‌های آن از تخفیف در کارمزد معاملات نیز برخوردار شوند. طبق گزارش کوین دسک، حدود 25 درصد از دارایی آلامدا ریسرچ از توکن ftt تشکیل شده است و به این ترتیب نقش پر رنگی در ترازنامه این سازمان ایفا می‌کند. علاوه بر این، اخبار نشان می‌داد که آلامدا ریسرچ حدود 8 میلیارد دلار بدهی دارد. به عبارت ساده‌تر مشخص بود که دارایی‌های این سازمان از نقدشوندگی کافی برخوردار نیستند. قضیه از آنجا بدتر شد که مدیر عامل بایننس اعلام کرد که قصد فروش توکن‌های ftt را دارد. با این خبر کاربران برای خارج کردن دارایی خود از صرافی ftx و فروش توکن ftt هجوم بردند.

تعداد برداشت‌های ارز دیجیتال از صرافی ftx انقدر زیاد بود که در نهایت، صرافی قادر به پردازش همه آنها نبود. در آخر صرافی اف تی ایکس چند روز بعد (11 نوامبر) اعلام کرد که ورشکسته شده و پرونده ورشکستگی فصل 11 خود را ارائه کرد. قضیه سقوط ftx نشان داد که این صرافی از سرمایه‌ کاربران سواستفاده کرده است، به همین دلیل پردازش برداشت‌ها از آن با اختلال روبرو شد. پس از این موضوع مدیر عامل صرافی بایننس پیشنهاد داد که برای اطمینان از عملکرد صرافی‌ها باید گواه اثبات ذخایر را منتشر کنند.

PoR در صرافی‌ متمرکز چگونه انجام می‌شود؟

اثبات ذخایر صرافی متمرکز در حالت ایده‌آل توسط یک شرکت ثالث به عنوان حسابرس قانونی انجام می‌شود. انجام این کار از چند روش مختلف انجام می‌شود. متداول‌ترین روش برای این‌کار این است که اطلاعات مالی صرافی به منظور حسابرسی در اختیار یک شرکت واسطه قرار می‌گیرد. این شرکت ثالث معمولاً یک سازمان حسابداری معتبر یا سایر شرکت‌های حرفه‌ای در زمینه حسابرسی است که با بررسی اطلاعات مالی صرافی تایید می‌کند که آیا نقدینگی مورد ادعای صرافی درست است یا خیر.

در این روش شرکت حسابداری پس از این که دارایی صرافی را به دست آرود. از موجودی حساب کاربران «اسنپ شات» می‌گیرد. سپس با هش کردن اطلاعات استخراج‌شده و قراردادن آنها در «درخت مرکل»، این امکان را در اختیار هر کاربر قرار می‌دهد تا به صورت مستقل تایید کنند داراییشان در صرافی موجود است یا خیر. یکی دیگر از روش‌هایی که صرافی می‌تواند میزان موجودی خود را ثابت کند، استفاده از تکنیک‌های تحلیلی نظیر بررسی داده‌های آنچین است. برای مثال، صرافی داده‌های آنچین خود را منتشر می‌کند و در آن ادعا می‌کند که این صرافی مقدار مشخصی بیت کوین در اختیار دارد. کارشناسان و متخصصان حوزه کریپتوکارنسی با بررسی این مدارک می‌توانند تایید کنند که ادعای صرافی درست است یا خیر.

کلام آخر

سقوط صرافی ftx و چالش‌های فراوانی که بازار کریپتوکارنسی با آنها مواجه بود باعث شد که اعتماد کاربران به صرافی‌های متمرکز از بین برود. این موضوع تا جایی پیش رفت که اغلب سرمایه‌داران دارایی خود را از صرافی‌های متمرکز خارج و به استفاده از صرافی‌های غیر متمرکز روی آوردند. در این میان، اصطلاح گواه اثبات ذخایر (Proof of Reserves) بر سر زبان‌ها افتاد. صرافی‌های متمرکز با اثبات ذخایر سعی کردند شفافیت مالی خود را بهبود بخشیده و مجددا اعتماد کاربران را جلب کنند. گواه por نشان‌دهنده این است که آیا صرافی پشتوانه مالی کافی برای پرداخت وجوه مشتریان را دارد یا خیر. به نظر می‌رسد که با انتشار گواه اثبات ذخایر، اعتماد از دست رفته کاربران مجدداً بازگردد.