بیماریهای شغلی (OCCUPATIONAL DISEASE) :
بیماریهای هستند که بر اثر تماس شاغلان با عوامل زیانآور محیط کار به وجود میآیند. با توجه به جمعیت بسیار زیاد شاغلان در دنیا و هزاران عامل زیانآوری که در مشاغل مختلف وجود دارد، میتوان نتیجه گرفت که تعداد مبتلایان به این بیماریها بسیار زیاد است.به گزارش ایسنا، با وجود شیوع بالای این بیماریها، اغلب توجه ویژه به آنها نمیشود و بار واقعی که این بیماری ها که به جامعه تحمیل می کنند، به طوردقیق محاسبه نمیشود.امید امینیان، دانشیار گروه طب کار مرکز تحقیقات بیماریهای شغلی و طب کار دانشگاه علوم پزشکی تهران در مقالهای با عنوان بار بیماریهای شغلی در دنیا، دلایل متعددی برای کم تخمین زدن بار این بیماریها عنوان کرده که مهمترین آنها فقدان دانش کافی در مورد اثرات عوامل زیانآور محیط کار بر تندرستی شاغلان، نبود یافتههای کلینیکی یا آزمایشگاهی اختصاصی و پاتوگنومونیک در بیماریهای شغلی و وجود تاخیر زمانی بین مواجهه با عامل زیانآور و بروز بیماریهاست.از سوی دیگر نقش همزمان عوامل زیانآور غیر شغلی و شغلی در بروز و تشدید این بیماریها، اختلاف در حساسیت فردی شاغلین در ابتلا به این بیماریها و فقدان سیستم جامع شناسایی، ثبت و گزارشدهی بیماریهای شغلی نیز از همین دسته است.با وجود این محدودیتها و کم محاسبه شدن بار این بیماریها، همچنان آماری که از بروز، شیوع و اثرات این بیماریها توسط سازمانهای معتبر از قبیل LLO و WHO گزارش میشود تکاندهنده است.
تخمین زده میشود که سالانه دو میلیون نفر بر اثر حوادث و بیماریهای شغلی در سطح جهان جان خود را از دست میدهند که حوادث و جراحات شغلی به تنهایی عامل یک درصد کل DALYS و ۳۱۲ هزار مورد مرگ و میر است.حدود ۲۰ درصد شاغلان در سطح دنیا در معرض عوامل سرطانزای شغلی (CARCINOGEN) هستند که این منجر به ۱۵۲ هزار مورد مرگ ناشی از سرطانهای شغلی در جهان می شود و سالانه قریب ۱.۶ میلیون سال عمر بر اثر سرطانهای شغلی از دست میرود.
طبق برآوردهای سازمان جهانی بهداشت حداقل ۳۷ درصد کمردردها، ۱۶ درصد موارد ناشنوایی، ۱۳ درصد بیماریهای انسدادی مزمن ریه، ۱۱ موارد آسم، ۹ درصد سرطانهای ریه و ۲ درصد لوسمیها ناشی از اثرات عوامل زیانآور محیط کار بر افراد هستند.طبق برآوردهای سازمانهای معتبر ۴۰ درصد موارد هپاتیت بی، ۴۰ درصد هپاتیت سی و ۴ درصد موارد آلودگی با ویروس HIV در پرسنل بخش بهداشت و درمان ناشی از تماسهای شغلی است.پنج گروه عامل زیانآور شغلی شامل کارسینوژها، ذرات معلق در هوا، خطرات ارگونومیک، صدا و حراحات شغلی هر سال باعث از دست رفتن دو میلیون سال عمر می شوند.
در مجموع حداقل چهار درصد کل بار جهانی بیماریها ناشی از ریسک فاکتورهای شغلی است و این بیماریها سالانه منجر به از دست رفتن ۳.۸ درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) در کشورها میشوند.
لازم به ذکر است که به دلایل متعدد از قبیل جمعیت شاغلان ( ۷۵ درصد کارگران دنیا در کشورهای در حال توسعه و ۲۵ درصد در کشورهای توسعه یافته هستند) عدم کنترل عوامل زیانآور شغلی، فقدان تکنولوژی و عدم استفاده از وسایل حفاظت فردی ابتلا به بیماریهای شغلی، از کارافتادگی و مرگ ناشی از آنها در کشورهای در حال توسعه بسیار بیشتر از کشورهای توسعه یافته است.
منبع:تفاهم